AKTY I INFORMACJE PRAWNE

Zgodnie z zapowiedziami, łączny czas trwania całej ścieżki awansu zawodowego nauczycieli (od podjęcia pracy w szkole do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego) nie ulegnie zmianie. Nauczyciele, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. pozostaną nauczycielami stażystami lub uzyskają stopień nauczyciela kontraktowego mogą liczyć na przepisy przejściowe, które pomogą im w uproszczony sposób zdobyć stopień nauczyciela mianowanego na nowych zasadach.  Szczegóły w dalszej części artykułu.

Zamiast stażu na mianowanego, przygotowanie do zawodu nauczyciela

Pierwszy okres pracy w szkole ma być okresem odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela. W tym okresie nauczyciela będzie wspierał mentor, którego wyznaczy dyrektor szkoły spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych. Tak, jak obecnie opiekunem stażu, mentorem nie będzie mógł być nauczyciel zajmujący stanowisko kierownicze, z wyjątkiem przedszkoli, szkół i placówek, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1a i 2 ustawy – Karta Nauczyciela, oraz szkół artystycznych. W tych placówkach mentorem będzie mógł być również nauczyciel mianowany lub dyplomowany zajmujący stanowisko kierownicze. Zadaniem mentora będzie udzielanie pomocy nauczycielowi odbywającemu przygotowanie do zawodu nauczyciela.

Skrócenie okresu przygotowania do zawodu nauczyciela

Co do zasady okres przygotowania do zawodu nauczyciela ma trwać 3 lata i 9 miesięcy. Za zgodą dyrektora szkoły nauczyciel, który:

• przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole był nauczycielem akademickim i legitymował się co najmniej trzyletnim okresem pracy w uczelni
  oraz
• w dniu nawiązania po raz pierwszy stosunku pracy w szkole posiadał co najmniej pięcioletni okres pracy i znaczący dorobek zawodowy,
  będzie mógł odbyć przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze skróconym do 2 lat i 9 miesięcy.

Szczególne rozwiązania dotyczące okresu przygotowania do zawodu nauczyciela przewidziane są także dla nauczycieli, którym nie uda się uzyskać stopnia nauczyciela mianowanego na dotychczasowych zasadach do 31 sierpnia 2027 r.. Więcej na ten temat przeczytasz w dalszej części artykułu.

Obowiązkowe przeprowadzenie zajęć w okresie przygotowania do zawodu

W drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciel będzie obowiązany przeprowadzić zajęcia, w wymiarze co najmniej 1 godziny, w obecności:

1. dyrektora szkoły;
2. mentora;
3. doradcy metodycznego albo nauczyciela konsultanta albo przedstawiciela organu sprawującego nadzór pedagogiczny albo nauczyciela dyplomowanego, który naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć, z tej samej lub innej szkoły.

Obowiązkowa ocena pracy przed dopuszczeniem do komisji na mianowanego

W ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel będzie obowiązany przeprowadzić zajęcia, w wymiarze 1 godziny, w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły, w skład której wejdą:

1. dyrektor szkoły, jako jej przewodniczący;
2. ekspert z listy ekspertów prowadzonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania;
3. doradca metodyczny albo nauczyciel konsultant albo nauczyciel dyplomowany, który naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć, z tej samej lub innej szkoły.

Na wniosek nauczyciela, w pracach komisji będzie mógł brać udział w charakterze obserwatora również przedstawiciel związku zawodowego wskazanego w tym wniosku.

Ważne! Dopuszczenie do przeprowadzenia zajęć przed komisją będzie wymagało uzyskania co najmniej dobrej oceny pracy.

Warunkiem nadania stopnia nauczyciela mianowanego pozytywna opinia komisji

Zajęcia przeprowadzone w ostatnim roku przygotowania do zawodu nauczyciela zostaną omówione i po przeprowadzeniu rozmowy z nauczycielem, komisja będzie wydawała opinię. Pozytywna opinia komisji będzie zatem jednym z warunków uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego.

Skutki negatywna ocena komisji ds. awansu zawodowego

W ciągu 14 dni od otrzymania negatywnej opinii komisji ds. awansu zawodowego nauczyciel będzie mógł złożyć do dyrektora szkoły wniosek o ponowne przeprowadzenie zajęć, w wymiarze 1 godziny, w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły. Nauczyciel, który:

• uzyskał negatywną opinię i nie złoży ww. wniosku
  oraz
•  nauczyciel, który po ponownym przeprowadzeniu zajęć uzyskał ponownie ocenę negatywną
  będzie obowiązany odbyć dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze roku i 9 miesięcy, w trakcie którego ponownie będzie prowadził zajęcia, w wymiarze 1 godziny, w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły.

Nowy skład komisji na dyplomowanego

W projekcie nowelizacji Karty Nauczyciela zaproponowany będzie nowy skład komisji kwalifikacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego. Planowane jest zmniejszenie liczby ekspertów z listy ekspertów prowadzonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, wchodzących w skład komisji, z trzech do dwóch.

Dodatek na start dla nauczycieli rozpoczynających pracę w szkole

Założenia do projektu nowelizacji Karty Nauczyciela nie przewidują likwidacji dodatku na start. Uproszczona ścieżka awansu zawodowego ma również spowodować szybsze przeszeregowanie płacowe nauczycieli i wyższe wynagrodzenie na początku drogi zawodowej w szkole.

Przepisy przejściowe dla nauczycieli kontraktowych

Zrealizowanie nowej ścieżki awansu zawodowego nauczycielom mają ułatwić przepisy przejściowe. Planowo, nauczyciele kontraktowi, którzy:

1. do 31 sierpnia 2022 r. uzyskają stopień nauczyciela kontraktowego (z zastrzeżeniem punktu 2), będą mogli ubiegać się o stopień nauczyciela mianowanego po odbyciu stażu w wymiarze 1 roku i 9 miesięcy, nie dłużej jednak niż do dnia 31 sierpnia 2027 r.;
2. uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego po stażu trwającym 12 miesięcy (staż rozpoczęty w roku szkolnym 2018/2019), którzy nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela mianowanego przed 1 września 2022 r., zrealizują staż na stopień nauczyciela mianowanego w wymiarze tylko 9 miesięcy.
3. w dniu 1 września 2022 r. odbywają staż na stopień nauczyciela mianowanego, kończą go na zasadach dotychczasowych (nie dłużej niż do 31 sierpnia 2027 r.).
4. są urlopowani lub zwolnieni z obowiązku świadczenia pracy na podstawie ustawy o związkach zawodowych, którzy do 31 sierpnia 2022 r. uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego, od 1 września 2023 r. będą mogli złożyć wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego o awans na stopień nauczyciela mianowanego po upływie 4 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela kontraktowego, jeżeli ich okres urlopowania lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy będzie trwał nieprzerwanie co najmniej 2 lata.

Po 31 sierpnia 2027 r. nie będzie możliwości realizowania „starej” ścieżki awansu zawodowego na nauczyciela mianowanego.

Nauczycielom, którzy:

• do dnia 31 sierpnia 2027 r. nie uzyskają stopnia nauczyciela mianowanego według przepisów dotychczasowych,
• do dnia 31 sierpnia 2022 r. nie uzyskają stopnia nauczyciela kontraktowego,
  do okresu odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela będzie wliczany okres dotychczasowego zatrudnienia w szkole w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami, nie więcej jednak niż 3 lata, a w przypadku nauczycieli posiadających stopień naukowy, nie więcej niż 2 lata. Oznacza to, że po zaliczeniu okresu dotychczasowego zatrudnienia, do zrealizowania pozostanie min. 9 miesięcy przygotowania do zawodu nauczyciela pod opieką mentora.

Wliczeniu nie będą jednak podlegać okresy nieobecności nauczyciela w pracy trwające nieprzerwanie dłużej niż 30 dni, z wyjątkiem okresu urlopu wypoczynkowego.

Przepisy przejściowe dla nauczycieli mianowanych realizujących staż

Nauczyciele, którzy przed dniem 1 września 2022 r. rozpoczęli staż na stopień nauczyciela dyplomowanego, lecz do tego dnia nie uzyskali tego stopnia awansu zawodowego, stopień nauczyciela dyplomowanego będą mogli uzyskać według przepisów dotychczasowych.

Okres pracy na dyplomowanego krótszy dla nauczycieli, którzy uzyskali stopień nauczyciela mianowanego do 31 sierpnia 2022 r.

Nauczycielom, którzy stopień nauczyciela mianowanego uzyskali lub uzyskają według przepisów dotychczasowych, i do dnia 1 września 2022 r. nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, okres pracy w szkole wymagany do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego zostanie skrócony o:

1. 2 lata – jeżeli:
   a) odbyli staż na stopień nauczyciela mianowanego w dotychczasowym wymiarze albo
   b) uzyskali przed dniem 1 września 2022 r. stopień nauczyciela mianowanego z mocy prawa na podstawie art. 9a ust. 4 lub 5 ustawy – Karta Nauczyciela albo
   c) uzyskali stopień nauczyciela mianowanego będąc nauczycielem urlopowanym lub zwolnionym z obowiązku świadczenia pracy na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, po upływie 5 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela kontraktowego;
2. rok – jeżeli odbędą staż na stopień nauczyciela mianowanego w wymiarze skróconym o rok na podstawie przepisów przejściowych dla nauczycieli kontraktowych, o których była mowa powyżej albo uzyskają stopień nauczyciela mianowanego będąc nauczycielem urlopowanym lub zwolnionym z obowiązku świadczenia pracy na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, po upływie 4 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela kontraktowego.

Umowa na czas nieokreślony najwcześniej po 2 latach pracy

Od 1 września 2022 r. zmienią się także zasady zatrudniania nauczycieli podejmujących pracę w szkole:

1. przez pierwsze 2 lata pracy w szkole nauczyciel będzie zatrudniony na czas określony;
2. po przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat i uzyskaniu co najmniej dobrej oceny pracy –  będzie można zawrzeć umowę o pracę na czas nieokreślony.

Nauczyciel bez stopnia awansu zawodowego otrzyma umowę o pracę na czas nieokreślony po 2 latach pracy na czas określony i uzyskaniu co najmniej dobrej oceny pracy.  Ocena pracy będzie obligatoryjna dwukrotnie w ciągu okresu przygotowania do zawodu nauczyciela tj. w drugim i ostatnim roku tego okresu.

Konsultacje dla uczniów i ich rodziców w ramach czasu pracy nauczyciela

Nowelizacja Karty Nauczyciela w 2022 r. ma także zagwarantować uczniom i ich rodzicom możliwość konsultacji z nauczycielem. Konsultacje będą odbywać się w ramach ogólnego czasu pracy nauczycieli tj. poza pensum i godzinami ponadwymiarowymi. Wymiar konsultacji to 1 godzina tygodniowo dla nauczycieli zatrudnionych w wymiarze od 0,5 do 1 etatu oraz 1 godziny raz na dwa tygodnie w przypadku zatrudnienia poniżej 0,5 etatu.

Nauczyciel będzie musiał być dostępny w szkole dla uczniów i ich rodziców w wymiarze 1 godziny tygodniowo lub 1 godziny raz na dwa tygodnie, w zależności od wymiaru zajęć obowiązkowych. Konsultacje będą wliczane do ogólnego czasu pracy nauczycieli, czyli bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia dla nauczycieli.

Ponowne powiązanie oceny pracy z awansem zawodowym nauczycieli

Od 1 września 2022 r. ocena pracy nauczycieli będzie dokonywana obligatoryjnie w drugim oraz ostatnim roku przygotowania do zawodu nauczyciela. Uzyskanie co najmniej dobrej oceny pracy będzie warunkiem zatrudnienia na czas nieokreślony oraz uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego. Warunkiem uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego będzie posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy dokonanej na jego wniosek.

W przypadku dokonywania oceny pracy nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu nauczyciela dyrektor szkoły będzie obowiązany zasięgnąć także opinii mentora. Mentor będzie przedstawiał pisemną opinię w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o dokonywanej ocenie pracy nauczyciela. Nieprzedstawienie opinii przez mentora nie wstrzyma dokonywania oceny pracy nauczyciela.

Wrócą kryteria oceny pracy nauczycieli ustalane na poziomie rozporządzenia

W 2022 r. planowane jest także rozszerzenie zawartego w art. 6a ust. 12 ustawy – Karta Nauczyciela upoważnienia dla ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o określenie, w drodze rozporządzenia, szczegółowych kryteriów oceny pracy nauczyciela. Zmiana ta ma ułatwić dyrektorom szkół dokonywanie oceny pracy nauczycieli, zapewnić większą jednolitość i porównywalność ocen pracy nauczycieli we wszystkich placówkach w kraju.

 Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (UD386)

Ustawa o systemie oświaty, Stan na 01-09-2014

W Dzienniku Ustaw w dniu 20 maja 2014r. (poz. 642) została opublikowana ustawa z dnia 24 kwietnia 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty. Najważniejsze zmiany wprowadzone tym aktem prawnym dotyczą:
– możliwości zatrudnienia w szkole podstawowej asystenta nauczyciela prowadzącego zajęcia w klasach I-III oraz asystenta wychowawcy świetlicy;
– uregulowanie na poziomie ustawowym zasad funkcjonowania świetlicy w szkołach podstawowych i gimnazjach, w tym obowiązku zapewnienia zajęć świetlicowych w szkołach podstawowych i gimnazjach;
– zmiany dotyczące odroczenia obowiązku szkolnego dzieci  sześcioletnich;
– zmiany dotyczące udzielania zezwolenia na realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, szkolnego lub nauki poza szkołą.

Ustawa – Karta Nauczyciela, Stan na 21-08-2014

Informacja MInistra Edukacji Narodowej dla jednostek samorządu terytorialnego w sprawie regulacji dotyczących ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem regulacji dotyczących nauczania religii/etyki

Zasady nauczania religii i etyki w szkołach, w tym zasady finansowania tych zajęć, nie uległy zmianie.

 Ramowe plany nauczania dla poszczególnych typów szkół zostały określone w formie odrębnych załączników do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204). Cała treść każdego załącznika stanowi zatem kompletny, odrębny ramowy plan nauczania dla danego typu szkoły.

Każdy ramowy plan nauczania dla danego typu szkoły, określony w formie odrębnego załącznika do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, zawiera zajęcia o różnym charakterze:

• pierwsza grupa zajęć to obowiązkowe zajęcia edukacyjne, takie jak np. język polski, matematyka, język obcy itd.) oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych, a wymiary tych zajęć są określone wprost w danym ramowym planie nauczania;

•  druga grupa zajęć to zajęcia edukacyjne, które stają się obowiązkowe po deklaracji rodziców (religia/etyka, wychowanie do życia w rodzinie,    języki   mniejszości narodowych, etnicznych lub język regionalny oraz nauka własnej historii i kultury, zajęcia sportowe w oddziałach i szkołach sportowych oraz w szkołach mistrzostwa sportowego), a ich wymiar określają rozporządzenia w sprawie:

 1)    warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. z 1992 r. Nr 36, poz. 155, z późn. zm.);

 2)  sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej  prokreacji zawartych w  podstawie  programowej  kształcenia ogólnego (Dz. U. z 1999r. Nr 67, poz. 756, z późn. zm.);

3)    warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym (Dz. U. z 2007 r. Nr 214, poz. 1579, z późn. zm.);

4)    warunków tworzenia, organizacji oraz działania klas i szkół sportowych oraz szkół mistrzostwa sportowego (Dz. U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1078).

Zarówno jedne jak i drugie zajęcia w szkole publicznej realizowane są nieodpłatnie, co jest zgodne z art. 70 ust. 2 Konstytucji RP stanowiącym, że nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna.

Podstawy prawne nauczania religii/etyki w szkołach publicznych

W świetle art. 53 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) nauczanie religii stanowi immanentny składnik zagwarantowanej w ustawie zasadniczej wolności religii. Dopełnieniem tej zasady jest regulacja zawarta w art. 53 ust. 4 Konstytucji, określająca, że religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może być naruszona wolność sumienia i religii innych osób. Gwarancja wolności religii jest bezwarunkowa w tym znaczeniu, że państwo nie może wprowadzać pozakonstytucyjnych warunków korzystania z jej form wskazanych w art. 53ust. 2 Konstytucji, które stanowiłyby ograniczenie tej wolności (np. wprowadzić odpłatność za uczestniczenie w obrzędach lub w nauczaniu religii).

W związku z regulacją zawartą w art. 53 ust. 4 Konstytucji, należy wskazać również art. 70 ust. 2, który ustanawia zasadę bezpłatności nauczania w szkołach publicznych.

Gwarancje nauczania religii katolickiej zostały zawarte ponadto w Konkordacie między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisanym w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318). W art. 12 ust. 1 Konkordatu Państwo zagwarantowało, że szkoły publiczne podstawowe i ponadpodstawowe oraz przedszkola, prowadzone przez organy administracji państwowej i samorządowej, organizują zgodnie z wolą zainteresowanych naukę religii w ramach planu zajęć szkolnych i przedszkolnych.

Na poziomie ustawodawstwa zwykłego, nauczanie religii w szkołach publicznych reguluje ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) oraz wydane na jej podstawie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. Nr 36, poz. 155, z późn. zm.). Ustawa o systemie oświaty w art. 12 ust. 1 wskazuje, że publiczne przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazja organizują naukę religii na życzenie rodziców, a szkoły ponadgimnazjalne na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki decydują uczniowie. Pełna regulacja zasad nauczania religii w szkołach publicznych znalazła się w cyt. rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej, które określa w sposób szczegółowy i kompletny wszystkie kwestie związane z nauczaniem religii, łącznie z wymiarem zajęć i wystawianiem ocen. Zgodnie z § 8 rozporządzenia, nauka religii w przedszkolach i szkołach publicznych wszystkich typów odbywa się w wymiarze dwóch zajęć przedszkolnych (właściwych dla danego poziomu nauczania) lub dwóch godzin lekcyjnych tygodniowo. Wymiar lekcji religii może być zmniejszony jedynie za zgodą biskupa diecezjalnego Kościoła  Katolickiego albo władz zwierzchnich pozostałych kościołów i innych związków wyznaniowych. Tygodniowy wymiar godzin etyki  ustala dyrektor szkoły. Trzeba podkreślić, że jedynym aktem prawnym, który określa wymiar nauki religii jest cyt. rozporządzenie, wydane przez Ministra Edukacji Narodowej w porozumieniu z władzami Kościoła Katolickiego, Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego oraz władzami innych kościołów i związków wyznaniowych. Każda zmiana rozporządzenia wymaga również porozumienia z władzami ww. kościołów związków wyznaniowych.

Ramowe plany nauczania

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa ramowe plany nauczania w szkołach publicznych. Ustawa nie definiuje przy tym pojęcia „ramowego planu nauczania”. Wytyczna zawarta w wymienionym przepisie ustawy nakazuje natomiast ministrowi uwzględnienie w akcie wykonawczym wydanym na podstawie omawianego upoważnienia wymiaru godzin do dyspozycji dyrektora szkoły, obowiązującego wymiaru godzin zajęć edukacyjnych dla poszczególnych etapów edukacyjnych, a także wymiaru godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych.

Na podstawie powyższego upoważnienia zostało wydane, obowiązujące do dnia 31 sierpnia 2012 r., rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 15, poz. 142, z późn. zm.). Natomiast z dniem 1 września 2012 r. zacznie obowiązywać nowe rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, podpisane w dniu 7 lutego 2012 r. (Dz. U. z dnia 22 lutego 2012 r., poz. 204). Obydwa rozporządzenia określają ramowe plany nauczania dla poszczególnych typów szkół publicznych, w formie odrębnych załączników. Natomiast bezpośrednio w treści rozporządzeń zawarto przepisy wskazujące, jakie rodzaje zajęć określają ramowe plany nauczania oraz w jaki sposób dyrektorzy szkół są obowiązani ustalać szkolne plany nauczania. W rozporządzeniu z 2002 r. każdy ramowy plan nauczania miał postać tabeli, w której wymienione były wszystkie zajęcia edukacyjne, wraz z ich wymiarem na poszczególnych etapach edukacyjnych. W każdej tabeli były wymienione zajęcia z religii/etyki oraz był podany ich wymiar. Jednak trzeba podkreślić, że regulacje te w odniesieniu do religii/etyki miały charakter wyłącznie informacyjny. Jak bowiem wcześniej wspomniano,pełna regulacja zasad prowadzenia nauki religii w szkołach publicznych znajduje się w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, stąd też rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania może ustalony tam wymiar zajęć religii/etyki jedynie recypować, bez możliwości jakiejkolwiek modyfikacji.

Nowe rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania z 2012 r. zostało skonstruowane w sposób odmienny od dotychczasowego. Wprawdzie nadal każdy ramowy plan nauczania stanowi osobny załącznik do rozporządzenia, jednak nie mają one już kształtu tabelarycznego, ale charakter opisowy. W każdym też ramowym planie nauczania szkoły publicznej dla dzieci i młodzieży znajduje się przepis stanowiący, że wymiar godzin przeznaczonych na realizację zajęć religii lub etyki, zajęć wychowania do życia w rodzinie, zajęć języka mniejszości narodowej, etnicznej lub języka regionalnego i naukę własnej historii i kultury oraz zajęć sportowych w oddziałach i szkołach sportowych oraz szkołach mistrzostwa sportowego określają przepisy, o których mowa w § 4 ust. 2 rozporządzenia.

Nie ma zatem żadnej podstawy do tezy, iż religia/etyka nie została ujęta w ramowych planach nauczania.

Cytowanemu powyżej przepisowi w sprawie ramowych planów nauczania nadano takie brzmienie, ponieważ nie jest właściwe powtarzanie treści przepisu innego rozporządzenia, którego przedmiotem jest ustalenie wymiaru zajęć z religii –wystarczające jest bowiem (i bardziej poprawne) zamieszczenieodesłania do tego przepisu.

Trzeba podkreślić, że wszystkie zajęcia ujęte w ramowym planie nauczania, łącznie z tymi, których wymiar określają odrębne rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej, nie mogą być w szkole publicznej realizowane odpłatnie, ponieważ naruszałoby to art. 70 ust. 2 Konstytucji RP (który stanowi, że nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna), a w przypadku zajęć religii – dodatkowo art. 53 ust. 1 i 2 ustawy zasadniczej.

Reasumując: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania, które wejdzie w życie z dniem 1 września 2012 r., nie wprowadza żadnych zmian w zakresie sposobu nauczania i wymiaru zajęć religii/etyki, wychowania do życia w rodzinie, języka mniejszości narodowej, etnicznej lub języka regionalnego oraz nauki własnej historii i kultury, zajęć sportowych. Nie powoduje też jakichkolwiek skutków w zakresie sposobu finansowania tych zajęć. W dalszym ciągu są one objęte finansowaniem w ramach części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego.

Informacja MEN w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki etyki w szkołach publicznych
Zasady organizacji i finansowania nauczania religii w szkołach od września 2012 nie ulegają zmianie – zapewnia minister edukacji narodowej Krystyna Szumilas. Mimo że od nowego roku szkolnego będą obowiązywać nowe ramowe plany nauczania (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204)), nie oznacza to zmian w organizacji i finansowaniu zajęć z religii.
Każdy ramowy plan nauczania dla danego typu szkoły zawiera zajęcia o różnym charakterze: po pierwsze takie zajęcia, których wymiar jest określony wprost w danym ramowym planie nauczania, po drugie takie zajęcia, których wymiar określają inne rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej. Pierwsza grupa zajęć to obowiązkowe zajęcia edukacyjne (i zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych). Do drugiej grupy zajęć należą: religia, etyka, wychowanie do życia w rodzinie, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny, zajęcia sportowe w oddziałach i szkołach sportowych oraz szkołach mistrzostwa sportowego. Zarówno jedne, jak i drugie zajęcia w szkole publicznej realizowane są nieodpłatnie, co jest zgodne z art. 70 ust. 2 Konstytucji RP stanowiącym, że nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna.
Oznacza to, że religia nadal będzie organizowana na tych samych zasadach, jak do tej pory. Będzie bezpłatna i finansowana w ramach subwencji oświatowej.
Każdy samorząd terytorialny będzie musiał, jak do tej pory, zapewnić nauczanie religii wybranego wyznania według dotychczasowych zasad (regulują to inne przepisy niż zmienione rozporządzenie MEN o ramowych planach nauczania). Kalkulacja subwencji oświatowej, przekazywanej samorządom przez Państwo, obejmuje wszystkich zatrudnionych w szkole nauczycieli, w tym również nauczycieli religii i etyki.
Subwencja oświatowa to środki przekazywane przez budżet Państwa samorządom z myślą o przeznaczeniu tych środków na cele edukacyjne. Te środki stanowią część budżetu jednostki samorządu, na który składają się również jej dochody własne. Samorządy w ramach swojego budżetu zabezpieczają środki na utrzymanie szkół, w tym na wynagrodzenia nauczycieli oraz organizację zajęć określonych w, ramowym planie nauczania i w, określanym przez dyrektora szkoły, szkolnym planie nauczania.
Na spotkaniu z dyrektorami wydziałów katechetycznych we Wrocławiu (31 maja) Krystyna Szumilas podkreśliła, że zasady organizacji i finansowania nauczania religii w szkołach nie ulegają zmianie. Minister zapewniła wówczas, że redakcyjne zmiany mają czysto porządkowy charakter a intencją rządu jest utrzymanie dotychczasowych zasad finasowania i organizacji lekcji religii w szkołach, co wynika z innych, wyższych aktów prawnych, między innymi Konstytucji RP i Konkordatu. Dyskutowano również o zasadach organizowania i finansowania nauczania religii w przedszkolach, o obniżeniu wieku obowiązku szkolnego, a także o wprowadzanej do szkół ponadgimnazjalnych od września 2012 roku nowej podstawie programowej.

Źródło:
http://www.men.gov.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=3019%3Ainformacja-men-w-sprawie-warunkow-i-sposobu-organizowania-nauki-etyki-w-szkoach-publicznych&catid=272%3Aministerstwo-komunikaty-i-wyjanienia-men&Itemid=355

Zasady organizowania nauki religii w przedszkolach publicznych regulują przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. Nr 36, poz. 155, z późn. zm.).

Zgodnie z przepisem § 1 przywołanego rozporządzenia, w publicznych przedszkolach zajęcia z religii są organizowane na życzenie rodziców w ramach planu zajęć przedszkolnych. Są to zajęcia wychowawcze, prowadzone na podstawie programów opracowanych i zatwierdzonych przez właściwe władze zwierzchnie kościołów i związków wyznaniowych.

Definicję przedszkola publicznego zawiera art. 6 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Przepis art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy stanowi, że przedszkolem publicznym jest przedszkole, które zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie nie krótszym niż 5 godzin dziennie. Wymóg 5 godzin nie odnosi wyłącznie do realizacji programu wychowania przedszkolnego, ale szerzej – do zapewnienia bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki.

W tym znaczeniu zajęcia z religii, w wymiarze dwóch zajęć przedszkolnych tygodniowo, dostosowanych do możliwości rozwojowych dzieci (około 15 minut dla dzieci w wieku 3-4 lat i około 30 minut dla dzieci w wieku 5-6 lat), są realizowane w ramach bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki.

Szczegółową organizację wychowania, nauczania i opieki w danym roku szkolnym określa arkusz organizacji przedszkola opracowany przez dyrektora przedszkola zgodnie z § 8 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.), a organizację pracy każdego oddziału przedszkolnego określa ramowy rozkład dnia ustalony przez dyrektora na wniosek rady pedagogicznej, z uwzględnieniem m.in. zasad ochrony zdrowia i higieny pracy oraz oczekiwań rodziców (prawnych opiekunów). Oznacza to, że decyzja dotycząca wskazania konkretnego czasu, w którym odbywać się będzie nauka religii, należy do dyrektora przedszkola.

Przepis art. 14 ust. 5 ustawy o systemie oświaty dotyczy opłat, które organ prowadzący ustala za świadczenia udzielane w czasie przekraczającym wymiar godzin, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, a zatem nie obejmuje zajęć z religii, które są realizowane w ramach bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki.